गुरुवार, 4 मार्च 2021

World Hearing Day बहिरेपणावर उपचार

 World Hearing Day बहिरेपणावर   उपचार

People affected by hearing loss and deafness - Ent Bhopal

आज जगभरातील साधारण ४०० मिलियन लोकांनी आपली ऐकण्याची शक्ती गमावली आहे. इतकेच नाही तर ऐकण्याच्या शक्तीबाबत वर्ल्ड हेअरिंगचा रिपोर्ट तर अधिक धक्कादायक आहे. या रिपोर्टनुसार २०५० पर्यंत ही आकडेवारी ७०० मिलियनपेक्षा जास्त असेल. याची अनेक कारणे आहेत. मात्र, सर्वात मोठं कारण आहे जास्त वेळ मोठ्या आवाजात गाणी ऐकणं. आज वर्ल्ड हेअरिंग डे (World Hearing Day) म्हणजे ३ मार्चला वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन याबाबत रिपोर्ट सादर करणार आहे.

या रिपोर्टमध्ये सांगितलं जाणार आहे की, कशाप्रकारे तुम्ही ऐकण्याची शक्ती नेहमीसाठी वाचवून ठेवू शकता. यावर्षी हेअरिंग डे च्या थीमचं नाव हे Hearing care for All-Screen. Rehabilitate. Communicate. हे पहिल्यांदाच होणार आहे की, ऐकण्याच्या शक्तीबाबत  जगात पहिल्यांदा कुणी रिपोर्ट लॉन्च करणार आहे.

 World Hearing Day बहिरेपणावर   उपचार

जरबिल्स किंवा वाळवंटातील उंदरांवर हा प्रयोग करण्यात आला. बहि-या उंदरांच्या कानातील मेंदूकडे आवाज प्रवाहित करणारी नस शास्त्रज्ञांनी स्टेम सेलच्या सहाय्याने पुन्हा तयार केली. त्यामुळे या उंदरांची श्रवणशक्ती काही प्रमाणात परत मिळाली. हे संशोधन ‘नेचर’ या मासिकात प्रकाशित झालं आहे.

अशा प्रकारे बहि-या माणसांमध्येही ऐकण्याची क्षमता परत मिळवता येईल अशी आशा शास्त्रज्ञांना वाटत आहे. मात्र याद्वारे माणसांवर उपचार करणं अद्याप एक स्वप्नच आहे. ज्यावेळी आपण रेडिओ ऐकू इच्छितो किंवा एखाद्या मित्राबरोबर गप्पा मारू इच्छितो तेव्हा आपल्या कानाला हवेतील ध्वनिलहरींचं रूपांतर विद्युत (इलेक्ट्रीकल) इशा-यांमध्ये करावं लागतं, जेणेकरून त्या लहरी मेंदूला समजतील. हे सगळं आपल्या आतल्या कानातील खोल अंतर्भागात घडतं, तिथे कंपनांमुळे सूक्ष्म केस विचलित होतात आणि त्या हालचालीमुळे विद्युत इशारा निर्माण होतो. तथापि, दहापैकी एक व्यक्ती बहिरी असते आणि अशा व्यक्तींच्या कानातील इशारा ग्रहण करणारी नस नादुरुस्त असते.

एखाद्या रिले शर्यतीत पहिल्या टप्प्यानंतरच बॅटन खाली टाकण्यासारखं, हे घडतं. ब्रिटनमधील शेफिल्ड विद्यापीठातील शास्त्रज्ञांचं ध्येय होतं की ही बॅटन टाकणा-या या नसेच्या पेशींना बदलणं. या पेशींना स्पायरल गँगलियॉन न्युरॉन्स असं म्हणतात. या न्युरान्सच्या जागी दुस-या पेशी आणणं. यासाठी त्यांनी मानवी गर्भातील स्टेम सेलचा वापर केला. कारण या पेशींपासून मानवी शरीरातील नसेपासून त्वचा, किडनी, किंवा स्नायूपर्यंत कोणत्याही प्रकारची पेशी बनणं शक्य असतं.

या स्टेम सेल्समध्ये एक रासायनिक द्रव्य सोडण्यात आलं, त्यामुळे त्या स्टेम सेल्स स्पायरल गँगलियॉन न्युरॉन्ससारख्या पेशींमध्ये रूपांतरित झाल्या. या पेशींना १८ बहि-या उंदरांच्या अंतर्कानात इंजेक्शनद्वारे थेट सोडण्यात आलं. पुढील दहा आठवडय़ांच्या काळात या उंदरांची ऐकण्याची क्षमता चांगलीच सुधारली. त्यांची सरासरी ४५ टक्के श्रवणशक्ती त्यांना परत मिळाली. हे संशोधन करणारे डॉ. मास्रेलो रिवोल्टा यांनी सांगितलं की, या उपचारामुळे बहि-या व्यक्तींमध्ये ऐकण्याची क्षमता काही प्रमाणात निर्माण होऊ शकते. हा काही पूर्ण उपचार नाही. या व्यक्तींना कुजबूज ऐकू येणार नाही. पण एखाद्या खोलीत चाललेल्या संभाषणात त्यांना भाग घेता येईल. 

कसा कराल बचाव?

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनने सांगितले की, बहिरेपणा आणि कानाशी संबंधित समस्यांपासून बचाव करण्यासाठी सर्वात महत्वाचं आहे तुम्ही मोठ्या आवाजात म्युझिक ऐकणं बंद करा. त्यासोबतच तुम्हाला वाटत असेल की, तुम्हाला कमी ऐकू येत आहे तर लगेच चेकअप करा. सोबतच यूएन हेल्थ एजन्सीचं सांगणं आहे की, कानाशी संबंधित समस्या किंवा ऐकण्याशी संबंधित समस्या होत असेल तर लगेच डॉक्टरांना संपर्क करा.

या कारणांनी होऊ शकता बहिरे

- तुम्हाला वाटत असेल की, बहिरेपणाची समस्या केवळ लाउड म्युझिकमुळे होत असेल तर तुम्ही चुकीचा विचार करताय. ही समस्या बऱ्याच लोकांना जन्मताच असते. त्यासोबतच इन्फेक्शन आणि खराब लाइफस्टाईलही बहिरेपणाचं कारण ठरू शकते.

- कानात इन्फेक्शन झाल्यानेही अनेकदा तुम्हाला कमी ऐकू येतं. ही एक स्वाभावि क बाब आहे. पण इन्फेक्शन पुन्हा पुन्हा होत असेल, किंवा कानातून द्रव्य येत असेल तर यानेही तुम्ही बहिरे होऊ शकता.

   हेल्थ ऑर्गनायझेशनचा अंदाज आहे की आज जगात जी ऐकण्याच्या शक्तीची जी समस्या निर्माण होत आहे. त्याचं कारण  जास्त वेळ मोठ्या आवाजात म्युझिक ऐकणं हे आहे. आज जगभरात ६० टक्के तरूण या समस्येने प्रभावित आहेत.

रिपोर्टमध्ये सांगण्यात आलं आहे की, बहिरेपणाची समस्या जास्तीत जास्त त्या देशांमध्ये वाढत आहे जे पूर्णपणे विकसित झालेले नाहीत. तसेच या देशांनी या समस्येला दूर करण्याचे काही उपायही शोधले नाहीत ना याबाबत ते जागरूक आहेत. तसेच या देशांमध्ये एका चांगल्या इन्फ्रास्ट्रक्चरचीही कमतरता आह. अशात जेव्हा व्यक्ती ऐकण्याची शक्ती गमावून बसतो तेव्हा त्याला भाषा शिकण्यात अडचण येते आणि त्याला संवाद करणंही लिमिटेड होऊन जातं.

कठोर पावलं उचलणं गरजेचं

जगात लोकांच्या बहिरेपणाची स्थिती बघता WHO ने मानले आहे की, इतक्या मोठ्या प्रमाणात लोकांची ऐकण्याची शक्ती गमावणं हे स्वीकार करण्यासारखं नाही. ही समस्या दूर करण्यासाठी काही पावलं उचलणं गरजेचं आहे. आता या समस्येसोबत दोन हात करण्यासाठी WHO सरकारांना यासंबंधी काही योजना लागू करण्याचा सल्ला देत आहे. 

शनिवार, 30 मई 2020

Lockdown 5.0 Guidelines State-wise:

Lockdown 5.0

Lockdown 5.0 Guidelines News: Full List of Activities Likely to be ...


Lockdown  5.0 Guidelines in India Latest Updates: The Central government has issued revised guidelines for Lockdown 5.0 for reopening of activities outside containment zones across India. In lockdown 5 guidelines, the government has allowed several relaxations. The lockdown has been extended in containment zones till June 30. However, rules have been relaxed for outside containment zones. Night curfew timing has been revised. Now the movement of individuals will be prohibited between 9 pm and 5 am across the country. On the opening of academic institutions, Ministry of Home Affairs said that consultations will be held with States, UTs will hold consultations, other stakeholders on re-opening of academic institutions from July. Following are more details about Lockdown 5.0 guidelines:
  • As per the Ministry of Home Affairs, only essential activities will be allowed in containment zones till June 30.
  • In lockdown 5, three phases of relaxations have been announced.
  • Phase 1: MHA has issued national directives for COVID-19 management, including compulsory use of face masks and social distancing norms.
  • In Phase II: Schools, colleges, educational/ training/ coaching institutions etc., will be opened after consultations with States and UTs.
  • In Phase III: Dates for their opening of International air travel of passengers; operation of Metro Rail; cinema halls, gymnasiums, swimming pools, entertainment parks etc will be decided based on the assessment of the situation.
In the last 24 hours itself, India has witnessed highest ever spike in COVID-19 cases, with 7,964 new COVID-19 cases and 265 deaths. According to the Health Ministry, the total number of COVID-19 cases in the country are now at over 1.73 lakhs. Earlier, expectations were high over lockdown extension, especially after the Union Home Minister Amit Shah on Friday met PM Modi to inform him about views of all chief ministers on lockdown extension.
The present lockdown will end on May 31. Shah had telephonic conversations with all CMs before the end of Lockdown 4.0. Meanwhile, Goa Chief Minister Pramod Sawant told news agency ANI that lockdown must be extended for 15 more days. He said it lockdown extension was needed, as the graph of COVID-19 cases was rising. Sawant said he spoke to Shah on phone and he felt that the lockdown may be extended for 15 more days. “However, we demand that there should be some relaxations – restaurants should be allowed with social distancing at 50 per cent capacity. Many people also want gyms to resume,” Sawant was quoted as saying. Delhi Health Minister Satyendra Jain said Delhi govt believes that places where large gatherings take place, like cinema halls, should remain closed. Schools and colleges should also remain closed.
New Lockdown guidelines: What was expected?
The Central government has been relaxing rules in all subsequent lockdowns since the first announced in March this year. It is expected that more relaxations will be allowed in Lockdown 5.0 guidelines. Sawant’s statement today was the first indication that the lockdown may further be extended further. However, guidelines may further be relaxed. In case the lockdown is extended, following relaxations may be allowed:
Air travel:  More flight routes may be opened in Lockdown 5.0. Currently, flights are allowed to carry passengers up to one-third of capacity. new guidelines may take a re-look on this. On the issue of international flights, Union Civil Aviation Minister Hardeep Singh Puri had last week indicated that some flights may begin before August.
Train services: Railways is going to run 100 pairs of mail.express trains from June 1. The next set of trains may have AC class services.
Bus and metro: Relaxations in running intra-state buses may in seen in more states. Metro services may also be opened up in a limited capacity.
Shops, malls, markets: Fourth phase of lockdown allowed sale of non-essential items. The fifth phase may have more relaxed measures for markets, shopping complexes and malls.
Gyms, movie theatres, religious places, salons: Considering the rapidly rising cases of COVID-19, restrictions on these may likely remain.
Schools: The HRD ministry working on guidelines to re-open schools.
The Indian Express reported today that the next phase of lockdown, which will kickstart from Monday, will likely have a lesser number of items in the prohibited list of Lockdown Guidelines. The government may allow states to decide on the opening of malls and multiplexes, places of worship and dine-in restaurants. The report said that the Central Government may also consider the following:
– Relaxing night curfew hours based on suggestions from experts.
– Relaxations on visiting places of worship
– States may get to decide on inter-state travel

fly